Jerzy Dobrzański urodził się w 1762 roku w rodzinie szlacheckiej. Ojciec Maciej Hubal Dobrzański z Dobrej, miecznik pilzneński, stolnik nowogrodzki, dziedzic Garbacza w Powiecie Opatowskim. Matka Franciszka z Domu Romerówna.
Jerzy Dobrzański, właściciel Grabowca i Rzeczniowa, w 1808 roku nabył od Henryka Lubomirskiego dobra ostrowieckie. Brał udział w: wojnie 1792 roku – otrzymał za zasługi order Virtuti Militari; w powstaniu kościuszkowskim w 1794 roku w bitwie pod Szczekocinami był ranny – otrzymał awans do stopnia majora; w kampanii włoskiej – był w Legionach Polskich; w wyprawie napoleońskiej na Moskwę (1812 – 1813) – wraz z czwartym pułkiem Artylerii Konnej uczestniczył w bitwach pod Smoleńskiem, Borodino i Możejskiem. W bitwie „narodów” pod Lipskiem stracił nogę.
Brał czynny udział w życiu politycznym Królestwa Polskiego. Był szambelanem królewskim i posłem na Sejm z Powiatu Opatowskiego.
Będąc wojskowym i politykiem poważnie angażował się w działalność gospodarczą. Już w 1809 roku uzyskał pozwolenie na budowę wielkiego pieca w Częstocicach (obecnie dzielnica Ostrowca Świętokrzyskiego). Gdy nie udało mu się zrealizować tego zamiaru, wystąpił ponownie o zezwolenie w 1811 roku. Niestety udział w kampanii napoleońskiej przekreślił jego zamiary.
Dopiero w roku 1813 w osadzie Kuźnia (dobra ostrowieckie) wybudował hutę z wielkim piecem i fryszerką. Był także znanym poszukiwaczem złóż węgla brunatnego w okolicach Szewny i Kunowa. W tym celu angażował specjalistów geologów. Ta pasja poszukiwacza przyniosła mu przydomek „węglarza”.
Zmarł w dniu 10 kwietnia 1825 roku na Wołyniu we wsi Fryderyków będącej majątkiem rodowym jego żony, Selomey z domu Moszyńskiej (Moszyńscy byli właścicielami Wołoczysk – obecnie Ukraina).
Akt zgonu Majora Jerzego Dobrzańskiego został wystawiony przez księdza Jana Ignatowskiego, proboszcza kościoła parafialnego w Wołoczyskach na Wołyniu w dniu 18 czerwca 1825.
Jerzy Dobrzański miał trzech synów: Łukasza (1789 – 1878) – pułkownika artylerii wojsk polskich, Romana (1792 – 1855) – członka Wojewódzkiej Rady Sandomierskiej i Rocha – późniejszego spadkobiercę dóbr ostrowieckich. Wnukowie Jerzego Dobrzańskiego – Michał i Roman byli uczestnikami powstania styczniowego w 1863 roku. Michał, absolwent Austryjackiej Akademii Wojskowej, uczestnik kampanii włoskiej w 1859 roku, zginął w bitwie pod Miechowem 17 lutego 1863 roku. Roman – oficer inżynierii austryjackiej, także uczestnik kampanii włoskiej, poległ w bitwie pod Małogoszczą.
Potomkiem Jerzego Dobrzańskiego w linii prostej był Major Henryk Dobrzański, uczestnik działań wojennych w okresie II wojny światowej w rejonie świętokrzyskim, gdzie walczył pod pseudonimem „Hubal”.
Literatura:
Dzieje Huty im. M. Nowotki 1813-1988
praca zbiorowa
Agencja Wydawnicza „Varsovia” Spółdzielnia Pracy Dziennikarzy – Warszawa 1988r.
Dobra Ostrowieckie i ich Właściciele
Waldemar Ryszard Brociek
Katalog Wystawy
Muzeum Historyczno-Archeologiczne w Ostrowcu Świętokrzyskim – 1993r.