INŻ. TADEUSZ POPOWSKI (1868–1930)

tadeusz_popowski

Urodził się 19 marca 1868 roku w rodzinie ziemiańskiej w Lityniu. Szkołę średnią ukończył w Równem w 1885 roku. Po 5 latach studiowania w Petersburskim Instytucje Technologicznym uzyskał dyplom absolwenta tej uczelni. Staż zawodowy rozpoczął jako pracownik pomocniczy biura konstrukcyjnego w fabryce parowozów w Wiener Neustadt. Przez kolejne dwa lata pracował jako konstruktor taboru przy budowie kolei Mohylewsko – Nowosielickiej oraz w nadzorze budowy wagonów i parowozów rosyjskich fabryk należących do Dróg Żelaznych Południowo – Zachodnich w Rosji.
Z chwilą otrzymania pierwszej propozycji złożonej przez polską firmę tj Towarzystwo Akcyjne Wielkich Pieców i Zakładów Ostrowieckich w Ostrowcu, związał się z rodzimą wytwórczością, pozostając wiernym tej podstawie do samego końca.
Od 1894 roku został początkowo w Moskwie a potem w Petersburgu przedstawicielem ostrowickiej spółki. Przebywając w Moskwie był również rzecznikiem organizacji społeczno – zawodowych ziem Królestwa Polskiego wobec władz centralnych Rosji. W 1899 roku został pełnomocnikiem zarządu Towarzystwa Wielkich Pieców i Zakładów Ostrowieckich a następnie członkiem tego zarządu. Z zakładami ostrowieckimi dzielił los na dobre i złe, budując ich strategię w okresie koniunktury i wyciągajac z trudnego położenia które zgotował bieg historii. Oceniany był jako „doskonały administrator”, który szedł w kierunku doskonalenia tego co było specjalnością Zakładów z Ostrowca tj: materiałów nawierzchni kolejowych, osi, bandaży, stali resorowej i spężynowej. W tym okresie Zakłady Ostrowieckie dostarczały 32 % osi kolejowych całej produkcji hut rosyjskich zrzeszonych w syndykacie „Prodamet”.
Inżynier Tadeusz Popowski postawił więc na dywersyfikację, bycie tam gdzie jest najluźniej rynkowo i to się w pełni udało, przynajmniej do czasu wybuchu I wojny światowej. Dodać należy, iż talent menadżerski jaki posiadał pozwalał mu na pełną świadomość wyzwań i niebezpieczeństw, jakie czekały na kierunku obranej strategii. Dlatego w zakresie gospodarki finansowej, co wydaje się szczegolną innowacją na owe czasu, prowadził politykę utrzymania” obfitości środków płynnych”. Nie mogąc przewodzić kosztowo wiedział, że przy rozbudowanych asortymencie produktów finalnych a więc krótkich seriach sprzedaży płynność środków w chwilach wydłużonych czy nie przystających cykli sprzedaży nie mówiąc o recesji czy kryzysie, pozwoli utrzymać produkcję i uniezależnić przedsiębiorstwo od groźby upadku. W okresie tuż przed wybuchem 1 wojny światowej rezerwy gotówkowe w Zakładach Ostrowieckich sięgały 2 mln rubli czyli poziomu kapitału zakładowego.
Okres lat 1903 – 1907 to gorący okres, w którym nastąpiło proklamowanie Republiki Ostrowieckiej, warunki pracy i życia uległy pogorszeniu. W samych Zakładach Ostrowieckich drastycznie spadła liczba zatrudnionych do około 2000, co było następstwem spadku zamówień i produkcji. Reakcja administracji huty w tym samego dyrektora T.Popowskiego na żądania strajkujących robotników była co najmniej wątpliwa i wymagała by osobnych studiów i wyjaśnień historycznych.
W 1907 roku decyzją zarządu towarzystwa akcyjnego nastąpiła zmiana na stannowisku dyrektora naczelnego, którym został A.Saller. Po roku 1909 obowiązki kierowania zakładem przypadły inżynierowi Tadeuszowi Popowskiemu i Gustawowi Cramerowi, prokurentem był Kamil Miller, a dyrektorem handlowym A.Wilde.
Z końcem 1909 roku nastąpił odczuwalny wzrost zamówień który spowodował ożywienie produkcyjne i inwestycyjne. Lata koniunktury trwały aż do wybuchy wielkiej wojny. Według oceny profesora Andrzeja Zalewskiego inżynier Tadeusz Popowski był wzorem przedsiębiorcy.
„Objąwszy” prowadzenie Zakładów, wśród sprzecznych dążeń potrafił zachować równowagę i zyskać powszechne uznanie dla swej sprawiedliwości”, a to jak wiadomo niezbyt często się zdarza. (adres dziękczynny złożony przez pracowników Zakładów Ostrowieckich swojemu dyrektorowi w 1924 roku).
Inżynier Popowski pracę dla Zakładów Ostrowieckich przedkładał na inne propozycję. Dość powiedzieć, że w 1913 roku, gdy Ignacy Jasiukowicz ustępował z dyrektora generalnego potężnych Południowo – Rosyjskich Zakładów Metalurgucznych w Kamieńskoje, na zwalniane stanowisko proponował Tadeusza Popowskiego.Ten jednak nie przyjął oferty , przedkładając pracę dla przemysłu polskiego.
I Wojna Światowa doprowadziła do kompletnej dewastacji Zakładów przez Rosjan i Niemców.
Inżynier Popowski postanowił utrzymać za połowę wynagrodzenia 250 pracowników , by po wojnie podjąć z nimi dzieło odbudowy, które stosunkowo szybko przyniosło efekty.
Poczucie misji , którym kierował się Tadeusz Popowski , obejmowało działania na rzecz całego przemysłu ziem Królestwa Polskiego. Jeszcze przed I Wojną Światową był współorganizatorem i członkiem zarządu Towarzystwa Przemysłowców Królestwa Polskiego. Kierował także warszawskim Stowarzyszeniem Dozoru Kotłów Parowych . Brał czynny udział w pracach Rady Zjazdu Przemysłowców Górniczych Królestwa Polskiego. Był członkiem Warszawskiego Komitetu Giełdowego oraz Urzędu Starszych Zgromadzenia Kupców m. Warszawy.
Z chwilą uzyskania niepodległości ze wzmożonym wysiłkiem prowadził działalność , przyczym nigdy nie doszło do konfliktów interesów pomiędzy instytucjami, w których działalność się wpisywał, a Zakładami Ostrowieckimi, którymi kierował .Był wzorem przemysłowca polskiego w wielkim stylu, przemysłowca- obywatela i organizatora.( jak wspomina St. Jan Okolski).
Na wiele z tych zalet wskazywali jego przyjaciele i współpracownicy, którzy mięli sposobność z Tadeuszem Popowskim spotkać się i współpracować.
Literatura
NAUKI O ZARZĄDZANIU
U POCZĄTKÓW
I WSPÓCZEŚNIE
Katowice 2012